Bizim için demirlemek demek; teknenin demir atarak, peşinden döşediği zincirle beraber ve sadece bunlarla, uzunca vakit, en az bir gece ve daha fazla, güvenli ve konforlu bir şekilde konaklayabilmesi anlamına geliyor. Yani Demir atıp kıçtan veya başka yerden koltuk alarak yapılan konaklamaları saymıyoruz. Çünkü onun dinamikleri bize göre ayrı.
Şöyle ki; ideal bir durumda tekne baştan attığı demir üzerinde, rüzgara baş vererek durur. Gene ideal bir durumda dalgalar da rüzgarın estiği yönden gelir. Bu durumda teknenin hafif bir baş kıç salınımı ile demirde, rüzgara karşı kalması beklenir. Dolayısıyla, rüzgarın estiği ve ona bağlı olarak da dalgaların olduğu herhangi bir demir yerinde olabilecek en konforlu demirleme durumu budur. O halde bunu yakalamaya çalışmamız gerektiğini düşünüyoruz. Böyle bir durumda, tutmuş bir demirin yerinden kurtulması için çok şiddetli rüzgar ve buna bağlı aşırı yüke ihtiyacı var. Ama genellikle böyle durumlarda (şiddetli rüzgar - fırtınamsı hava vs.) önlem olarak zaten ikinci bir demirimizi atmamız ya da başka benzer önlemler almamız gerekiyor.
O zaman biz ne yapıyoruz, bu ideal durumu demirleyeceğimiz yer/koy içinde en rahat/doğal nerede yakalayabiliriz orayı arıyoruz.
Buradaki faktörler neler ? Elbette rüzgarın yönü birinci sırada. Günboyu esen rüzgar, siz demirlerken esen rüzgar, demirledikten sonra esen rüzgar ve gece sabaha karşı esen/esecek olan rüzgar ayrı yönlerden olabilir. Zaten çoğu zaman oluyor da; ama 24 saatlik periyodda bu en fazla 2 farklı ters yönden esecektir. Olmadı ikisi güneyli biri kuzeyli 3 yönden.(veya doğu - batı ekseninde) Bunun haricindeki durumlar yukarıdaki gibi ekstrem durumlar olacaktır. Ekstrem durumlarda da acil durum protokolleri devreye girer zaten.
Yani mesela gündüz lodos esen rüzgar, akşama doğru keşişlemeye kayıp gece kaldıktan sonra, sabaha karşı poyraza dönebilir. Hatta bizdeki meltem ile bunları neredeyse her gece ve gün yaşıyoruz demir yerlerinde. İşte biz demir yerinde, bu olasılıklardan en az bir veya bir kaçından korunabileceğimiz noktalar arıyoruz. Yani mesela "güneye karşı demirdeyiz ama hiç olmazsa sabaha karşı kuzeyli rüzgar eserse arkamızdaki yüksek tepe nedeniyle almayacağız" gibi...
Bu açıdan, demir yeri havuz gibi her havaya kapalı bile olsa, çevreleyen yükseltilerdeki farklılık nedeniyle bile bazı yerleri bazı durumda daha korunaklı olacaktır. Bunların en fazla olduğu yerleri seçmeye çalışıyoruz.
Mesela, Marmaris Serçe Koyu. Aşağıdaki resimden de göründüğü gibi havuz gibi her havaya kapalı bir koy.
Bir de aynı kuzey-güney doğrultusunda ama bu açıdan bakalım Serçe koyuna; görüldüğü gibi kuzeyli rüzgarlarda sarı ile işaretli yol boyunca engelleyecek hiç bir yükselti yok, aksine adeta bir koridor var. Güney ucunda ki sığlığın hemen güneyindeki tepenin eğimi çok az ve en yüksek yeri 65 metre. Oysa batı, kuzeydoğu ve güney doğusundaki yükseltiler daha dik ve 160 metreleri buluyor. Koy güneyli dalgalarda solugan almasa da, doğu ve kuzeydoğu dalgaları az da olsa içeri solugan sokabiliyor. Nereye demirlemek daha güvenli ve konforlu olacaktır ? Elbette burası bizim serçe koyu, yani yazın 100 kere demir atsanız 1 kere problem ya yaşarsınız ya yaşamazsınız. Ama işte beyin jimnastiği....
Çoğu zaman kıyıdaki kumsal bir alan veya bir ağaç, bir çeşme, bir tarihi yapı, koyun keçi, tatlı su kaynağı vs. gibi güzellikleri görüp oraya yakın olmayı arzu ediyoruz. Bazen de diğer teknelerden daha uzakta olmak önceliğimiz olabiliyor. Gene çoğu zaman zaten dolu olan, herkesin demirleyip kıçtan koltuk aldığı koylarda fazla seçeneğimiz olmuyor. Ama bizim tecrübemize göre bir kez anlattığım bakış açısını yakalayınca artık her koşulda en doğrusunu seçebildiğimizi düşünüyorum... Bu bir nevi, ilk kez girdiğiniz bir binada ilerlerken, yangın çıkarsa nereden en çabuk dışarı çıkabilirim diye düşünmeye benziyor. Bu örnekte paranoya gibi dursa da, aslında üzerinde düşündükçe size yeni şeyler öğreten ve sürekli olarak güvenlik standartlarınızı yükselten bir beyin cimnastiği olarak da düşünülebilir.
Her demirleme yerinde diğer seçeneklerden daha korunaklı/avantajlı/konforlu olan bir seçenek bulunuyor ve biz de onu bulmaya çalışıyoruz. Bunu alışkanlık haline getirdik artık.
İkinci faktör, soluganlar. Dışarıdaki havanın yarattığı dalgalar muhakkak ki demir yeri ne kadar korunaklı olursa olsun içeriye girecektir. Bu bazı demir yerlerinde minimum bazılarında ise çok daha fazla oluyor. Bunu hesap etmek nisbeten daha kolay olsa da, en uygun demir yerini buldum derken tam bordadan solugan almaya başlamamak için, bu hesabı da baştan yapmak gerekiyor.
Elbette, demir attığımız noktadan, teknenin kıçına kadar olan uzaklık yarıçapındaki dairesel bir alanda başka tekne, tonoz şamandıra, kaya, sığlık vs. gibi hiç bir şeyin olmaması gerektiğini biliyoruz...
Demir atmadan önce kaç metreye demir atacağımızı ve zemin eğimini elektronik haritadan kontrol ediyoruz. 30 metreden 10 metreye hızla çıkan yerde demir atmıyoruz. İlla atacaksak da eğimin fazla olduğu o 10 metrenin devamında daha az eğimli bir düzlük var mı kontrol ediyoruz. Varsa o düzlüğe kadar gelip mesela 7 metreye demir atıyoruz. Atarken de tabii kaç metreye demir attığımıza bakıyoruz.
Demiri kavaletayı gevşetmek suretiyle suya serbest ağırlığı ile bırakıyoruz. Dibe değdiğinde de bazen elimizle kaloma vermeye devam ediyoruz (durumlar müsaitse) bazen de tekrar kavaleteyi devreye sokup öyle yapıyoruz. Önemli olan buradaki ritmi doğru yakalamak diye düşünüyoruz. Tekne tornistanla zincir döşüyorsa onun hızına göre uyum sağlayabilmek gerekli olabiliyor. Bu açıdan el ile bırakmak daha avantajlı çünkü gerektiğinde hızlanabiliyorsunuz. Kavalete devrede, ırgatla kaloma verirken ise tek hızda verebiliyorsunuz. Ama bizim için elle atmak zorlayabildiğinden kavalete ile daha çok yapıyoruz bu işi. Onun hızına göre teknenin tornistanını ayarlamaya çalışıyoruz.
Biz zincirimizi boyamadık. Ben özellikle istemedim çünkü göz kararı hesap kafamda otursun istiyorum. Zaten 40-50 metre zincir var. 30 yerine 35 metre döşesem ne olur ? Zincirlikte kalana bakınca aşağı yukarı sudaki uzunluğu anlayabiliyorum. Zaten tereddütte isen 3 kulaç daha sal kuralı var...
Göz kararı, sudan gelen zincirin su ile yaptığı açıya bakarak zincirin ne kadarının dipte serili olduğunu kestirebilir duruma geldik. Kalomayı ona göre ayarlayabiliyoruz... Tabii zeminin düz olduğu durumlarda...
Bütün bunları yaptıktan sonra da denize girip demirimize ve serili zincirimize muhakkak bakıyoruz. Bazen dip yapısı ve şekli sürprizler yapabiliyor. Mesela Korsan koyu diye bilinen (Marmaristen güneye inerken Bozukkaleye doğru dönmeden önce ufak adaların kuzeyinde kalan ufak koy) koyu bir seferinde boş yakalayıp, kuzeydoğu güneybatı yönünde uzanan bu koyun, en güneybatısından başlayıp, demirleyip, kuzeydoğusundaki en uç noktasına kadar zincir döşeyerek ve de bordalardan çift koltukla bağlandık. 6-7 metre suya demir attık, garanti olsun diye bütün zinciri döşedik, iskele sancak kayalar çok yakın olduğu için de çift çapraz koltuk aldık. Son derece içimiz rahat, bize özel bu havuzda sefa moduna geçtik. Ahtapot gibi tutunmuş durumdayız diye düşünüyoruz. Daha sonra yüzerken demire baktığımda, dip yapısının koyun ortasında bir tümsek yaptığını, bizim demirin bu tümsekli kısımda 3.5 -4 metre suda olduğunu, zincirin ise tümsekten aşağıya doğru sarkarak yığılmış olduğunu fark ettim. O demir biraz rüzgarda oradan rahatlıkla kurtulacaktı, biz de gecenin bir vakti elimizde ışıldaklar, teknenin motoru çalışır vaziyette, bin bir türlü işkence ile demir toplayıp tekrar atacağız diye bütün gece ayakta kalacaktık. Tabii önce karaya oturup, sonra uyanma durumu da olabilirdi......
Bu demire ve zincire bakma işine de çok önem veriyoruz.
Mutlaka zincire bosa tutuyoruz. Demir/zincir yükünü kavalate/ırgattan almak çok önemli bizim için. Irgatımızı ve kavaletemizi mümkün olduğunca uzun süre problemsiz kullanmak istiyoruz.
Tercih şansımız olduğunda daha sığ yerlere demir atmayı tercih ediyoruz. Yani 15 metreye güzel manzaralı bir yere demir atmaktansa, 5-7 metreye ama daha uzak bir yere demirlemeyi daha uygun buluyoruz... Acil bir durum veya bir aksilik olursa müdahale etmek çok daha kolay. Yani, eğer diğer şartlar müsaitse; ne kadar sığ, o kadar iyi bizim için.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder